Rozwód a fundacja rodzinna – aspekty praktyczne
Z roku na rok rośnie liczba rozwodów w Polsce. Ogólny wzrost zamożności Polaków, dywersyfikacja źródeł dochodu i wspólnie prowadzone przez małżonków biznesy, rodzą zaś szereg komplikacji w przypadku rozpadu pożycia małżeńskiego. Rozpoczęcie procesu rozwodowego nieodłącznie wiąże się z problematyką uregulowania kwestii majątkowych, rozpadu wspólnych relacji biznesowych małżonków, czy zabezpieczenia przyszłości wspólnych dzieci (w szczególności małoletnich). W przemyślanym uregulowaniu powyższych aspektów, pomocna może okazać się fundacja rodzinna.
Fundacja rodzinna jako narzędzie ochrony majątku przy rozwodzie
Wprowadzona w maju zeszłego roku nowa instytucja prawna, choć z założenia (i samej nazwy) ma regulować kwestie gromadzenia i zarządzania majątkiem rodzinnym, to znajduje również praktyczne zastosowanie w przypadku rozpadu związku małżeńskiego. W konsekwencji, może być świetnym narzędziem na wypadek podziału majątku wspólnego małżonków i zabezpieczenia interesów wspólnych dzieci. Pozwala też na uregulowanie ram dziedziczenia, co może mieć istotne znaczenie w przypadku dzieci z poprzedniego małżeństwa.
Jak fundacja rodzinna wpływa na podział majątku?
Kluczowe znaczenie ma tutaj charakter prawny fundacji rodzinnej, która stanowi oddzielny byt prawny (osobę prawną). W związku z posiadaniem statusu fundatora lub beneficjenta fundacji rodzinnej dana osoba nie otrzymuje żadnych udziałów, ani tytułów uczestnictwa. Tym samym, wnosząc wspólne mienie małżonków do fundacji rodzinnej, mienie to przestaje być objęte ustrojem wspólności majątkowej małżeńskiej. Oczywiście przeniesienie majątku wspólnego na fundację rodzinną wymaga zgody obojga małżonków. W ostateczności jednak, dany składnik majątku zostaje wyłączony ze współwłasności. Oznacza to, że choć w praktyce majątek pozostaje w rodzinie, to małżonkowie nie będą mieli w przyszłości (na wypadek rozwodu) żadnych roszczeń w stosunku do tego majątku z samego tylko faktu, że pochodzi on ze wspólności małżeńskiej.
Z jednej strony, może to stanowić zabezpieczenie dla małżonków na wypadek podziału majątku wspólnego. Przeniesienie na fundację rodzinną kluczowych składników majątku, doprowadzi do wyjęcia ich spod potencjalnego postępowania działowego. Tym samym, późniejsze rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej lub rozwód pozostaje bez wpływu na majątek zgromadzony w ramach fundacji rodzinnej. Takie rozwiązanie jest korzystne w perspektywie zabezpieczenia finansowego wspólnych dzieci (w szczególności małoletnich). Umożliwia bowiem wyłączenie majątku spod bezpośredniej pieczy rodziców, przy jednoczesnym przeznaczeniu go na rzecz dzieci.
Fundacja rodzinna a intercyza – porównanie rozwiązań
Fundacja rodzinna może zatem stanowić ciekawą alternatywę dla intercyzy. Nie tylko w sposób bezpieczniejszy oddziela majątek małżonka od ryzyk związanych z codzienną działalnością gospodarczą, ale również pozwala uniknąć niewygodnych rozmów o umowach majątkowych małżeńskich, które nierzadko mogą generować spory.
Z drugiej zaś strony, fundacja rodzinna umożliwia całkowite pozbawienie drugiego małżonka jego części majątku wspólnego na wypadek rozwodu. Stąd też struktura fundacji rodzinnej powinna mieć charakter przemyślany. Małżonkowie powinni być świadomi konsekwencji jakie wiążą się z transferem majątku. Należy bowiem pamiętać, że majątek taki wychodzi ze wspólności majątkowej małżeńskiej i na wypadek rozwodu nie będzie podlegał podziałowi. Pokrzywdzonemu małżonkowi pozostają wtedy jedynie roszczenia alimentacyjne, które korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia w ramach odpowiedzialności fundacji rodzinnej.
Zabezpieczenie interesów dzieci i kwestia dziedziczenia
Fundacja rodzinna pozwala również na uregulowanie ram sukcesji majątku. Wnosząc majątek do fundacji rodzinnej zostaje on wyłączony spod dziedziczenia (intercyza nie ogranicza prawa do dziedziczenia po małżonkach). W pewnych przypadkach wyłączone zostaje również prawo do zachowku. Pozwala to na uniknięcie problemów związanych z kwestiami spadkowymi takimi jak wydziedziczenie, czy wspomniane roszczenia zachowkowe (czy to małżonka przed orzeczeniem rozwodu, czy dzieci z innego małżeństwa). Fundacja rodzinna może być również jednym z elementów mechanizmu sukcesji i zawierać postanowienia która będą uzupełnieniem testamentu.
Tutaj ujawnia się kolejna zaleta fundacji rodzinnych. Na wypadek śmierci jednego lub obojga rodziców, małoletnie dzieci, będące beneficjentami fundacji rodzinnej, mają zagwarantowane środki na dalsze życie. Nie zostają również obarczone problematycznymi kwestiami związanymi z dziedziczeniem majątku (w szczególności wspomniane roszczenia o zachowek). Fundacja rodzinna pozwala również na nieprzerwane i niezakłócone dalsze funkcjonowanie rodzinnych biznesów, które dotychczas prowadzone były przez zmarłych rodziców.
Podsumowanie
Fundacja rodzinna jest skutecznym narzędziem zabezpieczającym majątek i przyszłość dzieci na wypadek rozwodu. Jej przemyślane zastosowanie pozwoli ochronić interesy małżonków i ich dzieci, zarówno pod względem podziału majątku, jak i sukcesji. Fundacja rodzinna może być również alternatywą dla intercyzy, znacznie bardziej ograniczając odpowiedzialność osobistą współmałżonków i zabezpieczając przed egzekucją.
Jeśli zainteresowały Cię możliwości jakie oferuje fundacja rodzinna – napisz do nas! Zweryfikujemy czy fundacja rodzinna jest dla Ciebie.
Zabezpiecz przyszłość swoją i swoich dzieci już dziś! Niech nie zaskoczy Cię jutro!
#Rozwód #FundcjaRodzinna #Majątek #Intercyza #Sukcesja
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi webinarami dotyczącymi fundacji rodzinnej:
Radca prawny
CHUDZIK i WSPÓLNICY Prawo i Podatki sp. k.
ul. A. Zelwerowicza 41 lok. 2, 90‑147 Łódź
email: sekretariat@chudzik.pl, tel. +48 42 680 23 33
KRS: 1044829, NIP: 7252044673, REGON: 101079331