Przełomowa dla wspólników spółek z o.o. uchwała 3 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2024 r. (sygn. sprawy UZP 8/23)
Wspólnik dwuosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, posiadający 99 procent udziałów nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 1230) – tak czytamy w najnowszej uchwale 3 sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z 21 lutego 2024 r. w sprawie o Sygn. akt III UZP 8/23.
Dotychczasowa koncepcja ZUS, zaaprobowana w licznych judykatach Sądu Najwyższego (por. Wyrok SN z 16 grudnia 2020 r., sygn. akt I UK 225/19, Wyrok SN z dnia 9 lutego 2022 r., sygn. akt II USKP 161/21, Wyrok SN z dnia 3 lipca 2019 r. II UK 24/18), a także poparta w orzecznictwie sądów powszechnych (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 19 lipca 2017 r. sygn. akt III AUa 410/16) zakładała koncepcję tzw. wspólnika iluzorycznego, z którego występowaniem mamy do czynienia w sytuacji, gdy jeden ze wspólników spółki wieloosobowej ze względu na swą pozycję w spółce posiada w zasadzie całość uprawnień o charakterze korporacyjnym i majątkowym, co jest wywodzone z umowy spółki i z praktyki działania danej spółki (wówczas drugi wspólnik jest tzw. wspólnikiem iluzorycznym). Miało to znaczenie przesądzające w kontekście podlegania przez wspólnika „większościowego” ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 1230). Sąd Najwyższy jak dotąd, stał na stanowisku, że wspólnik dwuosobowej spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością, który posiada część udziałów zapewniającą mu prawo do samodzielnego decydowania o wynikach zgromadzenia wspólników i niemal wyłączne prawo do zysku oraz który – wskutek pełnienia funkcji jednoosobowego zarządu – ma nieskrępowaną możliwość samodzielnego decydowania o bieżącej działalności spółki, podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266
z późn. zm.).
W naszej ocenie Uchwała, stanowiąca kontrę do dotychczasowego poglądu orzeczniczego, jest przełomowa dla sytuacji przedsiębiorców i może doprowadzić do jednoznacznego i zgodnego z brzmieniem ustawy zakończenia skomplikowanych sporów wspólników większościowych z organem rentowym, na korzyść tych pierwszych. W obecnym stanie prawnym nie budzi bowiem wątpliwości to, że jedynie wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest objęty ubezpieczeniem społecznym, wspólnik spółki wieloosobowej nie jest objęty obowiązkiem odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.
Pozostaje liczyć na to, że uchwała zmieni dotychczasowe postrzeganie relacji wspólników
w spółce w kontekście obowiązkowi podlegania ubezpieczeniom społecznym, zapewni bezpieczeństwo i stabilność sytuacji przedsiębiorców i pozwoli zakończyć nieprawidłową praktykę stosowaną na przestrzeni lat przez ZUS.
Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią w celu zawiązania i rejestracji spółki, omówienia jej możliwej struktury własnościowej i korporacyjnej oraz związanych z tym możliwych rozwiązań
i konsekwencji. Specjalizujemy się w obsłudze przedsiębiorców i świadczymy usługi prawne dla biznesu.
Groundbreaking for shareholders of limited liability companies resolution of three judges of the Supreme Court of February 21, 2024 (case ref. no. UZP 8/23)
A partner of a two-person limited liability company holding 99 percent of the shares is not subject to social insurance pursuant to Art. 6 section 1 point 5 in connection with Art. 8 section 6 point 4 of the Act of October 13, 1998 on the social security system (consolidated text: Journal of Laws of 2023, item 1230) – this is what we read in the latest resolution of three judges of the Chamber of Labor and Social Insurance of the Supreme Court of February 21, 2024 r. in the case no. act III UZP 8/23.
The current concept of ZUS, approved in numerous judgments of the Supreme Court (cf. Judgment of the Supreme Court of December 16, 2020, ref. no. I UK 225/19, Judgment of the Supreme Court of February 9, 2022, ref. no. II USKP 161/21, Judgment of the Supreme Court of July 3, 2019, II UK 24/18), and also supported by the jurisprudence of common courts (see the judgment of the Supreme Court in Szczecin of July 19, 2017, reference number III AUa 410/16), assumed the concept of the so-called illusory partner, which occurs when one of the partners of a multi-person partnership, due to his position in the company, has basically all the corporate and property rights, which are derived from the partnership agreement and the operational practice of a given company (then the other the partner is the so-called illusory partner). This was decisive in the context of the „majority” partner being subject to social insurance under Art. 6 section 1 point 5 in connection with Art. 8 section 6 point 4 of the Act on the social security system (consolidated text: Journal of Laws of 2023, item 1230). The Supreme Court has so far held the position that a shareholder of a two-person limited liability company who holds part of the shares giving him the right to independently decide on the results of the shareholders’ meeting and an almost exclusive right to profit, and who – as a result of serving as a single-person management board – has the unrestricted ability to independently deciding on the company’s current operations, is subject to social insurance as a person conducting non-agricultural activities (Article 8(6)(4) of the Act of October 13, 1998 on the social insurance system, consolidated text: Journal of Laws of 2020, item 266, as amended).
In our opinion, the Resolution is a breakthrough for the situation of entrepreneurs and may lead to a clear resolution of complex disputes between majority shareholders and the pension authority in accordance with the wording of the Act, in favor of the former. In the current legal situation, there is no doubt that only a partner of a single-member limited liability company is subjected to social insurance, while a partner of a multi-member company is not obliged to pay social security contributions.
We can only hope that the resolution will change the current perception of the partners’ relationship in the company in the context of the obligation to be subject to social insurance, will ensure the security and stability of the situation of entrepreneurs and will help to end the incorrect practice used by Social Security over the years.
As a trusted legal partner, our firm is here to help you navigate the intricate world of business formation and corporate structuring. We understand that every business is unique, which is why we tailor our services to meet your specific needs.
Whether you’re a seasoned entrepreneur or a first-time business owner, our team is dedicated to providing you with the guidance and support you need to succeed. From establishing and registering your company to discussing ownership and corporate structure, we’re with you every step of the way.
Our goal is not only to help you set up your business but also to ensure that you have a clear understanding of the potential solutions and consequences. We sincerely invite You to contact our office.
Anna Stadnik
Adwokat
CHUDZIK i WSPÓLNICY Prawo i Podatki sp. k.
ul. A. Zelwerowicza 41 lok. 2, 90‑147 Łódź
email: sekretariat@chudzik.pl, tel. +48 42 680 23 33
KRS: 1044829, NIP: 7252044673, REGON: 101079331